साठ वरसां आदीं कांय भुरगे मुंबय वताले. मुंबय स्थायिक जाल्लो एखादो आपल्या कुटुंबांतल्या भुरग्याक मुंबय व्हरतालो. आपल्या वळखीन कामाक लायतालो.

भोवतेक सगळेच चाळींतच रावताले. खाण जेवण आसतालें पुण जाणें व्हेला ताची रावपाक एकच कूड आशिल्ल्यान अडचण जाताली. व्हरांदांत न्हिदताले. भोवतेक सगळ्यांची परिस्थिती अशीच आसताली. म्हणटकच कागाळ नासताली. तातूंतले कांय जाण नोकरी सांबाळून सकाळीं स ते णव वा कांय जाण सांजचे स ते णव रातीची शाळा वा कॉलेज करून शिकताले. बरी नोकरी मेळटाली. लग्न जावन स्थायिक जाले. आमच्या सोयऱ्यांतलेच कांय जाण तेन्ना गेल्ले.

आमच्या भुरगेपणांत ते मुंबयकार आयले म्हणटकच तांचें आनीं तांच्या भुरग्यांचें तें मराठी उलवप, ल्हानपणांत मुंबय गेल्ल्या दायज्यांचे मराठी मिश्रित कोंकणी भास, तांची उलवपाची स्टाईल, खासा करून तांचे कपडे, तांचीं जोतीं हांचेकडेन आमीं सगळेच अजापान पळयत उरताले.

तांच्या उलवण्यावेल्यान ते एखाद्या व्हडल्या घरांत वा इमारतींत रावता आसतले अशें आमीं समजताले.

एक मात खरें, तांची देहबोली, तांकां पळयतकच आमकां तांच्या मुखार आमीं आपणाक उणाक आशिल्ल्याची भावना निर्माण जाताली. कांय प्रमाणात आमीं मागाशिल्ले आशिल्लेवरीं दिसतालें. आमचीबी चूक नासताली. तेन्ना गांवांतले भुरगे, तरनाटे, ज्येश्ठ पळंवंक दिसताले बी तशे.

तांचें आनीं आमचें उलवणें, वागण्यात जमीन मळबाचो फरक आशिल्लो. तेन्ना गांवांत धवे केस काळे करपाचे उपाय नाशिल्ले. एखादी बायलमनीस लग्नाक वतना काजळान धवे केस काळे करपाचो प्रयत्न करताली. पुण मुंबयकारांले केस काळे आनीं स्टायलिश आसताले.

आमचो एक शेजारी चार पांच दिसांखातीर मुंबय गेल्लो. तोय समजल्लो ते मुंबयसावन हांगां येवपी बऱ्या व्हडल्या घरांत बी रावता आसतले. पळयल्यार ते व्हडले चाळींत एकच कुडींत रावतात म्हणपाचें ताणें पळवन ताका अजाप जालें.

रातचें दोन वरां उदक येतालें. तेन्नाच भरून दवरचें पडटालें, सकाळीं चार पांच वरांचेर उठचें पडटालें, कारण एक मनीस सुद्धां न्हिदिल्लो आसत जाल्यार घरांत चलपा सुवात नासताली.

शेजारी पेण्टाचो डबो घेवून संडासां गेलो. पळयल्यार व्डडली रांग. आमच्या गोंयांत तेन्ना बरें आसतालें, सैमाचे कुशींत न्हंयचेर, व्हाळार, झाडां झुडपांत वतल्यांक लायनीची संवय आनीं वेळाचें बंधनय नाशिल्लें. आपलो नंबर येतकच तो भितर वता थंय आसा, भायल्यान दारार मारपा सुरू जातालें. घरा येतकच ताणें ह्यो सगल्यो गजाली सांगतकच आमचो भ्रमनिरास जालो.

थंयचें वर्णन करतना ताणें एका वाक्यात सांगलें, तांच्या कुडीपरस आमगेल्या घरा शेजराक आमीं बांदिल्ले लाकडांचो मांगोर सुद्धां खूप व्हड असतात !

कांय वरसां उपरान्त शिक्षणिक आनीं नोकरी उद्देक धंदे हाका लागून गोंयचें चित्र परतलें. हांगाचे भोवतेक भुरगे शिकले. काम धंद्या लागले. हातांत चार पयशे खुळखुळपा लागले. सिनेमा पळोवन मुंबयकारांभशेन जाले. आतां मुंबयकारांचें अजाप उरलें ना. आमींच मुंबयकार जाल्ले.

एक दिस मुंबयसावन आयिल्ले एका बायलमनशेक जमीन मेजूंक सर्वेयर जाय आशिल्लो. हांवें म्हळें, एक सिव्हिल इंजिनियर आसा वळखिचो. ताका आपयतां. तर ती म्हणूं लागली ” अय्या, इथे इंजिनिअर पण आहेत ? ” हाचेर हांवें तिका उतरांनीं सोलून काडली आनीं म्हळें, मुंबयकार आनीं गोयकारांमदलो फरक व्हडलोसो उरूंना. मुंबयकार आनीं गोंयकार इतलोच फरक उरला!

By Ranjan Naik