सावर्डे गांवांतलो आमचो वीस घरांचो वाडो हो गांवचें सांस्कृतिक केंद्र. धालो, शिगमो, धेंडलो, जगवण, दिवजां यां सारखे उत्सवांचें केंद्रस्थान. श्री दत्तात्रेय देवळांत आमच्या वाड्यावयल्यो बायलो मांड दवरतात म्हळ्यार देव देवतांक होरावणी करून मान दिवन धालांक सुरवात करतात.

श्री दत्तात्रेय देवळांतच वाड्यावेले ज्येश्ठ आनीं तरनाटे शिगम्याचो माण दवरतात. आमच्या वाड्यावयलेच भुरगे आनीं हेर भुरगे धेंडलो सजवन गांवांत घरघरांत नाचयतात. कांय वरसां सावन हो धेंडलो बंद पडलो. शिगमो मदीं एक दोन वरसां गावांत भोंवनाशिल्लो. सात रातींच्यो धालो मात आदल्या भशेन अजून चालू आसा.

जगवणे परबेक वाड्यार न्हंयचे देगेर कोमे मारताले. आतां मारतात काय ना खबरना. वाड्यावयल्यो कांय घरांतल्यो बायलो दत्तात्रेय देवळांत दिवजांची परब मनयतात. धडें गांवांतल्यो बायलोबी वाटेकार जातात. आमीं आनीं आमचे दायज्यांक दिवज ना.

वाड्यावयल्यो बायलो रातचीं धा अकरा वरांचेर दिवज घेवन घरां भोंवन ज्येश्ठांक पांय पडून भुरगे तरनाटे दादले मनशांच्या माथ्यार पळयेन तेल घालतात आनीं दादल्यांनीं तांच्या तेला तामयांत पयशे घालपाची प्रथा आसा.

एक एक करून प्रत्येक घरांतल्यो एक दोन तीन बायलो मेळून खूपच तेल माथ्यार घाल्ल्यान तेल तकलेवेल्यान आंगभर गळटालें. हांव ते राती णव वरांचेरच माथ्यावेल्यान पांगरूण घेवन न्हिदपाचें संवंग करतालों.

शिगम्याचे परबेक गांवभर भोवन जातकच निमाणे राती म्हळ्यार होळये आदले रातीं वाड्यावयलीं घरां भोंवतात. उपरान्त दत्तात्रेय देवळांत शिगम्याचो माण मोडपाची प्रथा जाता म्हणटांसर रातचीं एक दोन जातात. थंयच्यान वाड्यावयले भौतेक तरनाटे शेतांतल्यान वाड्या फाटले न्हंयेकडेन वतना इश्टांच्या नांवांन गाळयो मारतात त्यो आयकूं येताल्यो.

न्हंयचेर हात पांय धूवून काळखांतल्यानच चान्न्याच्या उजवाडांत शेता भाट बांदावेल्यान चलत पंचवाडीच्या श्री भगवती देवळांत पावता म्हणटासर फांतोड जाताली. देवळांतल्या साॅप्यांचेर आमीं न्हिदताले. सकाळीं उठून सदचे वेवहार करून थंयच्या खोपीच्या हाॅटेलांत च्या भाजी पाव खाताले.

आठां सुमार लागिंच्याच माटीर नांवाच्या दोंगर गांवांतले लोक दोन सुपारी झाडांची होळी घेवन देवळाकडेन येतात. तांकां पयशे दिवन एक आमकां सावर्डेकारांक घेतात. पांयां जोतें घाल्लो मनीस दिसलो कीं तांचेर गाळयांचो शिवंर घालताले, म्हणून पांयांतलीं जोतीं पिशवें घालून पिशवी कमरा बांदून होळी नाचयत रस्त्यान मापा दिगास गांवांत आनीं मुखार मायनिंग प्लाॅटावयल्या तापिल्लो डांबरा रस्तो आनीं खणी मातेवयल्यान कापशें सावन सावर्डे श्री रवळनाथ देवळांत येवन कांय वेळ होळी दवरताले.

थंयच्यान मागिर लागिंच श्री दत्तात्रेय देवळांत वचून थंय होळी दवरताले. ह्या देवळांत फकत ह्या एकाच दिसा साॅराॅ पिल्लो मनीस भितर वता. थंय हेर भुरगे वाटेकार जावन होळी नाचयत सावर्डे तिस्कार व्हरून कांय वेळ दवरतात. थंय लोक सहभागी जावन तशेच पांयां जोतें घालनासतनाच धडें गांवांत श्री नागनाथ बेताळ देवळांत होळी व्हरून दवरतात.

पारंपरिक देवसपण करून आदल्या वरसाची होळी काडून ते सुवातेर नवी होळी पुरतात. सगळे लोक होळयेक नाल्ल फोडून घरा परततात वतना जोतीं व्हेल्लीं ते सालवार जाताले. जोतीं व्हरूं नाशिल्ल्या लोकांच्या पांयांक तापिल्ल्या डांबरी रस्त्या लागून फोड येताले. तेन्ना एखाद्याकडे सायकल आसताली पुण स्कूटर मात कोणाकडे नासताली.

कांय जाण घरा परततना वाटेर वा वाड्या लागीं न्हंयत उडी मारून न्हावपाच्या मोसमाची सुरवात करताले ती पावस सुरू जायमेरेन चलताली.

न्हंयंत न्हायनाशिल्ले भौतेक जाण आमीं बांयचेर वचून न्हाताले. बांयतल्यान काॅळसाॅ काडून घसघशीत न्हांवपांत जें सुख आशिल्लें तें आयच्या शावरांत ना !

दोन वरसां हांव लोकांवांगडा पंचवाडी तें धडें हें पांच स किलोमीटर अंतर पांयां जोतें घालनासतनाच चलून गेलों आयलों. तिसऱ्या वरसा जोतीं घालपा सुरवात जाली. उपरान्त मात शिक्षणालागून वचप शक्य जालें ना.

पंचवाडी ते धडें हें पांच स किलोमीटर अंतर वतांतल्यान तापिल्ल्या डांबरी आनीं मातयेच्या रस्त्यावेल्यान जोतें घालनासतनाच चलपाचें आमीं केल्लें दिव्य याद जाल्यार आज आंग शिरशिरता.

पुण तेन्ना तें दिव्य अशें दिसनाशिल्लें कारण तेन्ना भौतेक भुरगे पांयां जोतें घालनासतनाच भोंवताले खरे पुण म्हाका मात संवंय नाशिल्ली. तरी सगळ्यां वांगडा वचचेंच पडटालें.

By Ranjan Naik